Werken draait om verantwoordelijkheid nemen. Op dat punt zien we veel drama in organisaties en teams. We krijgen er dagelijks mee te maken. Het in gelijkwaardigheid samenwerken in teams en organisaties vanuit het uitgangspunt: ik ben oké, jij bent oké is helaas vaak nog ver te zoeken.

Drama ontstaat omdat de ego’s botsen. Niet alleen met gelijke ego’s, maar ook tussen grote en kleine ego’s. Sommige botsingen gaan met veel verbaal geweld, anderen met stil verzet. Eén ding is zeker, ze gaan allemaal gepaard met emoties omdat er altijd iemand niet oké is. Dat kun je zelf zijn of de ander.

Ego’s, zowel de grote als de kleine, worden gedreven door negatieve motivatie, te weten het vermijden van angst en onzekerheid. Deze vorm van motivatie is enorm sterk en zeer manifest. Het betekent werk aan de winkel om dat te doorbreken. Daar hebben medewerkers lang niet altijd zin in, want dat kost energie.

Ze houden het liever in stand. Het slachtofferschap van beide ego’s ziet dat het drama van de ander en de wereld om ons heen erger is. Het leedvermaak over de ander levert dan op dat ze weg kunnen dutten in hun eigen leven en dat ze niet serieus hoeven te kijken naar hun eigen verantwoordelijkheid en aandeel in het drama. Zo houden ze het ego-drama in stand.

Botsingen komen soms voor uit een ongelijkwaardige dynamiek tussen een groot en een klein ego. Vooral als die dynamiek al langere tijd bestaat is de kans op een grote botsing onvermijdelijk en zal de bom een keer barsten.

Dit kan worden voorkomen als je deze dynamiek bespreekbaar maakt, waarbij beide ego’s bereid zijn naar hun aandeel te kijken en ook aan de verandering in de dynamiek te willen werken. Dynamiek issues zijn altijd de verantwoordelijkheid van beide ego’s, anders zou er geen drama zijn.

Botst het in de dynamiek, dan is er de kans om samen naar die botsing te kijken. Soms kan dat gelijk, met het risico dat het grote ego in de rol van redder schiet en daarmee het drama eigenlijk in stand houdt. Hij doet dat dan vanuit de andere, reddende positie van het grote ego en zo wordt de emotionele afhankelijkheid en het slachtofferschap van het kleine ego in stand gehouden. Soms is na zo’n botsing tijd nodig om het emotionele stof te laten neerdalen, voordat er een gesprek kan plaatsvinden over hetgeen is voorgevallen. Dan ontstaat er voor beide ego’s ruimte om uit het ego-drama te stappen.

Botsingen zijn soms ook gewoon incidenten. In de situatie dat iemand, vanuit het grote ego, de aanklacht doet en er iemand is die het aanpakt, vanuit het kleine ego, dan is het drama geboren. Als er vervolgens dan een ander opstaat om het kleine ego te redden dan is de dramadriehoek compleet.

Bewustwording van het drama en het aandeel dat je daar zelf in hebt, is de eerste stap naar verantwoordelijkheid en groei. Dan durft het kleine ego hulp te vragen of de mening te polsen van het grote ego. Het grote ego kan dan in gelijkwaardigheid reageren door de gevraagde hulp aan te bieden of duidelijk zijn mening aan te geven.

Laten we wel zijn. Iedereen heeft in de interactie een voorkeur voor een groot of een klein ego. Een groot ego, dat geen oog heeft voor het slachtofferschap van het kleine ego en daarmee ook niet voor zijn eigen slachtofferschap, gaat zichtbaar in de kritische tegenstand. Een klein ego, dat het daderschap van het grote ego niet accepteert en daarmee ook niet zijn eigen daderschap, gaat ondergronds en wordt dan een schimmige dader met stil verzet.

Er is altijd sprake van dynamiek tussen het grote en het kleine ego. Ze dansen samen de ego-dans waarbij het risico groot is om op elkaars tenen te trappen of uit de maat dansen. Samen ontspannen kunnen dansen vraagt veel oefening, maar oefening baart kunst. Er moet dan wel wederzijds de wil zijn om daarin te investeren. Maar deze investering loont wel degelijk!

Wil jij ook helder krijgen hoe er in jouw team of organisatie wordt gedanst? Laat het ons weten, wij dansen graag!